Xây dựng bóng đá kiểu Saudi Pro League liệu có bền vững?

Giải vô địch quốc gia Saudi Pro League đang tạo nên sự sống động với việc đầu tư mạnh mẽ vào việc mua sắm các ngôi sao hàng đầu từ châu Âu, và điều này chưa có dấu hiệu dừng lại. Cách tiếp cận này không còn mới mẻ, vì vậy nhiều người đã nhanh chóng nhận ra rằng sau vẻ ngoài lòe loẹt của các câu lạc bộ, bên dưới chỉ là nền cát mong manh, dễ sụt lún.

Thị trường chuyển nhượng mùa Hè 2023 đã khép lại, và Premier League vẫn duy trì vị trí đứng đầu với số tiền chi tiêu lên tới 2,1 tỷ bảng. Điều đáng chú ý là ở vị trí thứ hai không phải là một trong những giải đấu lớn của châu Âu như La Liga, Serie A hay Bundesliga, mà chính là Saudi Pro League, với mức chi tiêu lên đến 728 triệu bảng.

Quốc gia nổi tiếng với sa mạc và khí hậu nóng nực, đã trở thành điểm đến lý tưởng cho nhiều ngôi sao bóng đá châu Âu như Cristiano Ronaldo, Karim Benzema, N’Golo Kante, Roberto Firmino hay Neymar…

Đáng ngạc nhiên không chỉ về số tiền chuyển nhượng mà còn về mức lương vô cùng khủng. Ví dụ, Ronaldo (Al-Nassr), Karim Benzema và N’Golo Kante (Al-Ittihad) lần lượt nhận mức lương 200 triệu euro, 199 triệu euro và 100 triệu euro.

Ngay cả cầu thủ “hạng 2” của bóng đá Anh, tiền vệ Jordan Henderson, cũng nhận mức lương 42 triệu euro/năm khi chuyển đến thi đấu tại xứ sở cát và nắng. Và nếu Messi cũng gia nhập Saudi Pro League, anh sẽ thiết lập một mức lương không thể tin nổi, 400 triệu euro/năm.

Đặc biệt, tổng lương của 10 ngôi sao hàng đầu của Saudi Pro League lên tới 710 triệu euro, nhiều hơn tổng quỹ lương của 20 câu lạc bộ Serie A trong mùa giải trước đó – 705 triệu euro. Vậy tiền đến từ đâu mà các đội bóng Ả-rập Xê-út có thể cạnh tranh với nền bóng đá châu Âu?

Thực tế, hầu hết các hợp đồng “bom tấn” của Saudi Pro League tập trung vào 4 câu lạc bộ chủ chốt: Al-Nassr, Al-Ittihad, Al-Hilal và Al-Ahli. Các đội bóng này đang nhận được sự đầu tư rất lớn từ Quỹ đầu tư công Ả-rập Xê-út (PIF), với tổng tài sản ước tính lên đến 400 tỷ euro.

Tất nhiên, việc nhận đầu tư lớn từ PIF là một phần của chương trình “Tầm nhìn 2030”, phần của chiến lược nhằm giảm phụ thuộc vào ngành dầu mỏ và mang lại nhiều thay đổi đột phá.

Thể thao và du lịch đang cùng nhau mang đến một hình ảnh mới, cởi mở và đa dạng cho Ả-rập Xê-út, đưa quốc gia này tiến gần hơn với thế giới. Chẳng hạn, sau sự thành công của giải đua xe công thức 1, PIF vừa công bố một gói tài trợ trị giá 2 tỷ euro cho một giải đấu golf mới, nhằm cạnh tranh với PGA Tour, tổ chức giải golf chuyên nghiệp dành cho các golfer hàng đầu thế giới, và bây giờ là lĩnh vực bóng đá.

Ả-rập Xê-út đang “ném tiền ra khỏi cửa sổ” để đạt được những mục tiêu cụ thể, như tổ chức Vòng chung kết ASIAN Cup vào năm 2027, và đặc biệt, họ đang cố gắng tái khởi động cuộc đua tranh quyền đăng cai Vòng chung kết World Cup 2034, sau khi đã chấp nhận lùi một bước ở cuộc đua World Cup 2030. Saudi Pro League hy vọng sớm bắt kịp các giải quốc gia hàng đầu châu Á như của Nhật Bản và Hàn Quốc.

Để đạt được những mục tiêu rõ ràng này, gần đây Saudi Pro League đã điều chỉnh luật lệ để mỗi đội bóng được đăng ký tối đa 8 cầu thủ nước ngoài, so với con số 7 trong mùa trước. Đồng thời, các đội bóng không phải tuân thủ các quy định về công bằng tài chính như bóng đá châu Âu.

Trong một cuộc phỏng vấn riêng với tờ Marca (Tây Ban Nha), Giám đốc bóng đá của Saudi Pro League, ông Michael Emenalo, đã cho biết rằng mục tiêu của Ả-rập Xê-út là muốn đưa giải vô địch quốc gia vào tốp 5 giải đấu hàng đầu thế giới.

“Bất kể điều đó có xảy ra trong 3, 5 hay 7 năm nữa, đó không phải là một mục tiêu xa vời. Mọi thứ đang diễn ra. Saudi Pro League đang phát triển nhanh chóng với sự tham gia của những cầu thủ giỏi nhất thế giới như Ronaldo, Benzema, Kante hay Neymar”, ông Michael Emenalo chia sẻ.

Mặc dù Saudi Pro League đang trên đà phát triển, nhưng liệu họ có thể tự duy trì được sự tăng trưởng mạnh mẽ này mà không phụ thuộc quá nhiều vào nguồn tài chính từ PIF? Điều này vẫn còn là một câu hỏi lớn.